Podjęliśmy się wykonania remontu kapitalnego wiedeńskiego fortepianu marki Ant. Petrof. Instrument nie był idealny, ale był w stanie nadającym się do grania. Natomiast właścicielom bardzo zależało na tym, aby wykonać porządny remont przed przekazaniem go następnemu pokoleniu. W ten oto sposób zlecenie zostało przyjęte a prace rozpoczęte. Z kwestii opisowych - fortepian ma numer seryjny 14832, długość 180cm, krzyżowy układ strun, mechanizm typu wiedeńskiego i został wyprodukowany około 1910 roku.
Stan fortepianu przed remontem widzimy na poniższych zdjęciach.
Po przetransportowaniu fortepianu do nas do warsztatu ponownie oglądamy i oceniamy płytę rezonansową, kołki stroikowe i struny.
Z forteianu wyjmujemy mechanizm młoteczkowy - zajmiemy się nim później.
Prace rozpoczynamy od części akustycznej - z instrumentu demontujemy ramę żeliwną. Da nam to dostęp do płyty rezonansowej, mostów i strojnicy, które będziemy mogli dzięki temu naprawić i odrestaurować.
Rozbieramy również na części pierwsze całą obudowę forteipanu, w tym płyty górne, klapę klawiatury, demontujemy nogi i lirę. Wykręcamy wszystkie okucia mosiężne - zawiasy, zamki, rolki, pedały.
Po wyjęciu ramy czyścimy i belkę stroikową.
Następnie naprawiamy i szpanujemy płytę rezonansową fortepianu. Naprawa polega na klinowaniu pęknięć płyty powstałych na skutek wahań wilgotności powietrza. Musimy też skontrolować i poprawić kształt płyty.
Uprzedno naprawiony rezonans szlifujemy i przygotowujemy do wybielania.
Wybielanie rezonansu - aby uzyskać jasny kolor płyty rezonansowej należy ją wybielić.
Gotowa płyta rezonansowa - wyczyszczona, wyszlifowana, wybielona i polakierowana na nowo lakierem rezonansowym.
W następnej kolejności zajmujemy się korpusem instrumentu. Jest on w wielu miejscach popękany i porozklejany. Przypomnijmy, że mówimy o instrumencie, który w momencie przyjęcia na warsztat był grający, był w użyciu. Często słyszymy od klientów - proszę policzyć tylko koszty remontu środka fortepianu, obudowa jest dobra. Nie. Obudowa w ponad 100-letnim fortepianie, który nie był remontowany nigdy nie jest dobra i musi być naprawiona. Wszystkie uszkodzenia pięknie widać kiedy zaczniemy oglądać instrument naprawdę z bliska. A jeszcze więcej rzeczy do naprawy wychodzi kiedy instrument rozbierzemy na części w pracowni. Obudowa w starym fortepianie musi być naprawiona, jeśli remont ma być wykonany zgodnie ze sztuką.
Naprawiony korpus, płyty i wszystkie mniejsze części teraz szlifujemy. Zdejmujemy starą powłokę lakierniczą, do forniru, przygotowując powierzchnię pod położenie nowego lakieru.
Wykonujemy lakierowanie podkładowe aby wyrównać całą powierzchnię.
Równolegle do obudowy zajmujemy się też ramą. Ona też musi być odnowiona. Szlifowanie ramy i jej przygotowanie do lakierowania przedstawiają poniższe fotografie.
Lakierujemy ramę - najpierw podkładem. Następnie kładziemy finalną warstwę w żądanym kolorze.
Kolejnym etapem jest pasowanie i osadzanie ramy z powrotem w instrumencie. Jest to niezwykle ważny i trudny etap, który należy wykonać ze szczególną uwagą. Źle osadzona rama czyli nieodpowiednio ustawiona względem mostów i strojnicy, spowoduje że fortepian nie będzie miał takiego dźwięku jaki powinien. Najczęściej pasowanie ramy sprowadza się do jej kilkukrotnego wkładania do korpusu, sprawdzaniu, nanoszeniu poprawek, ponownym wkładaniu - aż uzyskane ustawienie będzie spełniało wszystkie kryteria.
Osadzoną ramę oklejamy filcami i przygotowujemy się do zakładania naciągu. Zakładamy nowe komplety filców.
Zakładamy naciąg strunowy. Używamy nowego kompletu kołków stroikowych firmy Denro, kompletu nawijanych miedzią strun basowych oraz drutu stalowego firmy Roslau na struny.
Remont ramiaka klawiatury. Prace nad mechanizmem i klawiaturą można prowadzić niezależnie od obudowy i akustyki. Wyjęty stół trafia w ręce specjalistów, którzy przywrócą mu pełną sprawność techniczną. Poniższe fotografie przedstawiaja ramiak klawiatury fortepianu. Prace jakie będą tu wykonane to odnowienie, wypolerowanie i ustawienie trzpieni stołu oraz wymiana filców.
Osobną sprawą są same klawisze - tutaj musimy zająć się wybieleniem i wypolerowaniem płytek z kości na klawiszach białych. W tym egzemplarzu płytki z kości były akurat w dobrym stanie, bez większych ubytków czy pęknięć. To co jeszcze należało zrobić sprawdzenie ich klejeń do drewna klawisza i jeżeli konieczne podklejenie lub przeklejenie, po to aby na późniejszym etapie prac któraś płyta nie odpadła. Odnawiamy też klawisze czarne przy użyciu czarnego szelaku. Wymieniamy również skórki/filce prowadzące klawisze po trzpieniach stołu.
W mechaniźmie młoteczkowym do zrobienia mamy przede wszystkim profilowanie filcu młotków. Ponieważ w fortepianach wiedeńskich są oce oklejone skórą, zrywamy starą skórę, profilujemy młotki, następnie naklejamy nową skórę. Od tego czy główki młotków zostaną dobrze wyprofilowane oraz czy prawidłowo zostanie naklejona skóra w dużej mierze zależeć będzie dźwięk fortepianu. Są to więc prace które należy wykonać ze szczególną starannością. Oprócz tego naprawiamy sprężynki, wymieniamy filce, regulujemy widełki.
Mechanizm tłumików w fortepianach wiedeńskich jest zbudowany na listwie tłumikowej. Oprócz odnowienia drewnianych figurek tłumików czarnym szelakiem i wyczyszczenia metalowych elementów mechanizmu musimy przede wszystkim wymienić filce tłumików. Filc tłumików z upływem lat i pod wpływem różnych czynników potrafi zrobić sie twardy, co mocno ogranicza jego zdolność do tłumienia dźwięku. W przypadku tego fortepianu Ant. Petrof również tak było. Wymiana filców na nowe w sposób zdecydowany poprawiła tłumienie i przez to komfort gry.
Wracając do obudowy - fortepian fabrycznie był wykonany w czarnej politurze szelakowej. Jednak po rozmowach o różnych możliwościach wykończenia powierzchni klienci zdecydowali aby położyć współczesny czarny fortepianowy lakier w wysokim połysku. Głównie dlatego, że instrument pięknie się prezentuje wizualnie w takim lakierze, po drugie jest to powłoka dużo bardziej odporna w stosunku do starej technologii politurowania.
Lakier czarny połysk po położeniu i wyschnięciu wymaga wypolerowania. W ostatnim etapie polerujemy powierzchnię elementów fortepianu aby zlikwidować drobne niedoskonałości i uzyskać oczekiwany stopień połysku.
Prace ukończone. Gotowe wnętrze fortepianu Ant. Petrof po renowacji prezentujemy na poniższych zdjęciach. Różnica wizualna w stosunku do stanu "przed remontem" jest kolosalna. Różnica w dźwęku jaki teraz można wydobyć z fortepianu również jest bardzo duża, mimo iż fortepian przed remontem był grający. Różnicę w działaniu wszystkich mechanizmów, pracy klawiszy, młoteczków, tłumików czy pedałów również czuć na każym kroku.
Fortepiany wiedeńskie w obudowie wykończonej na czarny połysk bardzo ładnie się prezentują. Ale fortepian po wyoknaniu wszystkich powyższych prac zyskał nie tylko wizualnie. Zyskał w każym aspekcie - wygląd to raz, dwa pod względem ogólnej sprawności technicznej, działania wszystkich podzespołów. Nowe struny zawsze dają lepszy dźwięk niż stare, łatwiej się też je stroi, nowe kołki stroikowe zawsze lepiej trzymają strój niż stare, nowe tłumiki zawsze lepiej tłumią a nowe filce mechaizmu i klawiatury zapewniają odpowiednią precyzję ich działania. Dzięki poświęceniu czasu i wysiłku na wykonanie tej renowacji możemy z czystym sumieniem powiedzieć, że forteian odzyskał swoją dawną świetność.
Jeżeli posiadasz taki lub podobny fortepian i chciałbyś abyśmy go dla Ciebie wyremontowali to zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub przez email. Wstępną ocenę stanu technicznego i wycenę kosztów remontu fortepianu przygotowujemy bezpłatnie. Wtedy można podjąć decyzję co do dalszych kroków.